Hộ Chiếu Là Gì? Thủ Tục Và Quy Trình Làm Hộ Chiếu Tại Việt Nam 2025

Hộ chiếu là gì và vì sao đây được xem là một loại giấy tờ bắt buộc khi muốn ra nước ngoài? Dù giữ vai trò cực kỳ quan trọng, không ít người vẫn chưa hiểu rõ về hộ chiếu, cũng như các bước chuẩn bị hồ sơ khi làm passport. Bài viết dưới đây của Việt Long VID sẽ giúp bạn giải đáp tất cả thắc mắc về hộ chiếu Việt Nam từ phân loại cho đến quy trình làm hộ chiếu mới nhất theo quy định pháp luật hiện hành năm 2025. Cùng chúng tôi theo dõi để nắm rõ các thông tin thiết yếu trước khi làm thủ tục nhé!

Passport hay Hộ chiếu là gì?

Theo quy định trong Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam năm 2019, hộ chiếu (hay còn được biết đến với tên gọi passport) là một loại giấy tờ thuộc quyền sở hữu của Nhà nước, được cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam cấp cho công dân nhằm phục vụ mục đích xuất nhập cảnh, xác nhận quốc tịch và nhận dạng nhân thân.

Hộ chiếu chứa đầy đủ các thông tin cá nhân quan trọng như: ảnh chân dung; họ tên đầy đủ; ngày tháng năm sinh; giới tính; quốc tịch; mã số và ký hiệu của giấy tờ xuất nhập cảnh; ngày cấp, ngày hết hạn, tên cơ quan cấp; số định danh cá nhân hoặc số CMND. Đối với hộ chiếu ngoại giao và công vụ, còn có thêm thông tin về chức danh hoặc chức vụ phù hợp với yêu cầu đối ngoại. Hộ chiếu được trình bày bằng hai ngôn ngữ: tiếng Việt và tiếng Anh.

Vì hộ chiếu có đầy đủ yếu tố nhận diện cá nhân nên trong một số trường hợp cụ thể, bạn có thể sử dụng hộ chiếu thay thế cho căn cước công dân hoặc chứng minh nhân dân, chẳng hạn như:

• Thực hiện các giao dịch tại ngân hàng

• Xin cấp lại bằng lái xe bị thất lạc

• Làm thủ tục đi lại bằng tàu hỏa hoặc máy bay nội địa

• Rút tiền tại ngân hàng

• Ký hợp đồng dân sự hoặc thương mại,…

Các loại hộ chiếu phổ biến tại Việt Nam

Sau khi đã hiểu rõ hộ chiếu là gì thì một trong những mối quan tâm tiếp theo của nhiều người chính là các loại hộ chiếu đang được sử dụng tại Việt Nam. Hiện tại, nước ta đang áp dụng 3 loại hộ chiếu chính như sau:

• Hộ chiếu có bìa màu xanh dương: Đây là loại phổ biến nhất, thường được cấp cho công dân đi du lịch nước ngoài.
• Hộ chiếu màu xanh ngọc bích (đậm hơn màu xanh dương): Dành cho các đối tượng thực hiện công vụ hoặc nhiệm vụ ngoại giao ở nước ngoài.
• Hộ chiếu màu đỏ: Số lượng phát hành tương đối ít, chỉ dành riêng cho các quan chức cấp cao trong bộ máy nhà nước.

Hộ chiếu phổ thông xanh lá

Hộ chiếu phổ thông (Popular Passport) là loại giấy tờ có bìa màu xanh lá cây, được cấp cho công dân Việt Nam có quốc tịch hợp pháp. Đây là loại hộ chiếu được sử dụng rộng rãi nhất hiện nay, thường được cấp cho những người có nhu cầu xuất cảnh vì mục đích du lịch, học tập hay công tác ở nước ngoài.

Điều kiện để được cấp hộ chiếu chỉ cần bạn có căn cước công dân (CCCD) và sổ hộ khẩu là đã có thể làm thủ tục xin cấp hộ chiếu phổ thông, không yêu cầu thêm điều kiện đặc biệt nào khác.

Thời hạn sử dụng của hộ chiếu cũng có sự khác biệt tùy theo độ tuổi:

• Với công dân từ 14 tuổi trở lên, hộ chiếu sẽ có giá trị sử dụng trong vòng 10 năm kể từ ngày cấp.

• Trẻ em trong độ tuổi từ 9 đến dưới 14 tuổi sẽ được cấp hộ chiếu có thời hạn 5 năm.

• Đặc biệt, cả hai nhóm tuổi trên đều không thể gia hạn thêm sau khi hộ chiếu hết hạn.

• Riêng với trẻ em dưới 9 tuổi, thay vì được cấp riêng, hộ chiếu sẽ được làm chung và gắn với hộ chiếu của bố hoặc mẹ.

Hộ chiếu công vụ

Hộ chiếu công vụ ( Official Passport ) có màu xanh ngọc bích đậm, khác biệt rõ so với loại hộ chiếu phổ thông. Loại hộ chiếu này chỉ được cấp cho các cá nhân thực hiện nhiệm vụ công tác nước ngoài theo sự phân công trực tiếp từ phía Nhà nước. Thời hạn hiệu lực của Official Passport là 5 năm.

Người sở hữu hộ chiếu công vụ thường không cần xin visa để nhập cảnh vào một số quốc gia và còn được ưu tiên làm thủ tục ở lối đi riêng tại khu vực nhập cảnh. Tuy nhiên, người dùng hộ chiếu này vẫn phải tuân thủ đầy đủ các quy định của nước sở tại.

Đối tượng được cấp bao gồm: cán bộ, công chức đang làm việc trong các cơ quan Nhà nước; bên cạnh đó còn có các sĩ quan, quân nhân, lực lượng công an khi được cử ra nước ngoài thực hiện nhiệm vụ theo chỉ đạo của Chính phủ.

Hộ chiếu ngoại giao

Trong số các loại hộ chiếu tại Việt Nam, hộ chiếu ngoại giao ( Diplomatic Passport ) là loại có màu đỏ đặc trưng. Đây được xem như “giấy tờ tùy thân đặc biệt” dành riêng cho những cá nhân giữ vị trí cao cấp trong bộ máy chính phủ.

Loại hộ chiếu này chủ yếu phục vụ cho mục đích công vụ, cụ thể là khi các cán bộ cấp cao được cử đi công tác hoặc làm việc theo nhiệm vụ do cơ quan nhà nước tối cao phân công. Diplomatic Passport có thời hạn sử dụng là 5 năm và thường đi kèm với nhiều đặc quyền như: miễn thị thực nhập cảnh ở một số quốc gia, được ưu tiên qua lối đi riêng theo quy định của nước sở tại.

Những người được cấp hộ chiếu ngoại giao thường nắm giữ các chức danh quan trọng như Bộ trưởng, Thứ trưởng của các Bộ như Tài chính, Nội vụ, Công an hoặc Tư pháp. Ở cấp địa phương, các chức danh như Bí thư, Phó Bí thư Tỉnh ủy hoặc Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh cũng đủ điều kiện để được cấp loại hộ chiếu này.

Sự khác nhau giữa visa và hộ chiếu là gì?

Trước tiên, cần khẳng định rõ rằng hộ chiếu và visa là hai loại giấy tờ hoàn toàn riêng biệt. Đối với những ai chưa từng ra nước ngoài hoặc chỉ từng đến các quốc gia miễn thị thực cho công dân Việt Nam, việc nhầm lẫn giữa hộ chiếu và visa (còn được gọi là thị thực) là điều không hiếm gặp. Tuy nhiên, bạn cần hiểu rằng đây là hai loại giấy tờ có chức năng hoàn toàn khác nhau.

Để bạn dễ nhận diện sự khác biệt giữa passport (hộ chiếu) và visa, Việt Long đã tổng hợp những điểm khác biệt nổi bật trong bảng dưới đây:

Làm hộ chiếu mất bao lâu?

Theo quy định hiện hành, nếu công dân nộp hồ sơ xin cấp hộ chiếu tại Cục Quản lý xuất nhập cảnh, thời gian xử lý là 05 ngày làm việc. Trong khi đó, nếu nộp hồ sơ tại Phòng Quản lý xuất nhập cảnh Công an cấp tỉnh hoặc thành phố trực thuộc Trung ương, thì thời gian hoàn tất thủ tục là 08 ngày làm việc.

Các loại giấy tờ cần thiết khi làm hộ chiếu

Để thực hiện thủ tục cấp hộ chiếu, công dân cần chuẩn bị đầy đủ các loại giấy tờ sau:

• Tờ khai theo mẫu TK01 theo đúng quy định hiện hành.

• Ảnh chân dung màu, kích thước 4x6cm, nền trắng, mặt nhìn thẳng, không đội mũ, rõ mặt và hai tai, không đeo kính, trang phục chỉnh tề. Lưu ý: ảnh phải được chụp trong vòng 06 tháng gần nhất.

• Bản sao Giấy khai sinh hoặc trích lục khai sinh đối với trường hợp công dân chưa đủ 14 tuổi.

• Hộ chiếu phổ thông cũ nếu đã từng được cấp trước đó. Trường hợp hộ chiếu bị mất, cần nộp đơn báo mất hoặc văn bản xác nhận tiếp nhận đơn báo mất do cơ quan có thẩm quyền cấp.

• Bản sao Chứng minh nhân dân hoặc Căn cước công dân, áp dụng trong trường hợp có sự thay đổi thông tin cá nhân so với hộ chiếu được cấp trước đó.

• Bản sao có công chứng các giấy tờ chứng minh tư cách người đại diện hợp pháp trong trường hợp người làm hộ chiếu là người mất năng lực hành vi dân sự, gặp khó khăn trong việc nhận thức, điều khiển hành vi, hoặc là trẻ em dưới 14 tuổi.

• Trường hợp bản sao không được chứng thực, bắt buộc phải xuất trình bản gốc để đối chiếu khi làm thủ tục.

Hướng dẫn thủ tục làm hộ chiếu chi tiết cho người lần đầu

Tính đến thời điểm hiện tại, người dân có thể lựa chọn một trong hai hình thức để làm hộ chiếu phổ thông là đến trực tiếp tại cơ quan có thẩm quyền tiếp nhận hồ sơ hoặc thực hiện thủ tục đăng ký hộ chiếu online. Cả hai phương thức đều được áp dụng nhằm tạo sự linh hoạt và thuận tiện tối đa cho người dân.

Làm hộ chiếu trực tiếp lại cơ quan có thẩm quyền

Bước 1: Hoàn tất việc khai thông tin 

Bước 2: Tiến hành nộp hồ sơ, chụp hình chân dung và lăn vân tay tại cơ quan có thẩm quyền. Cán bộ tiếp nhận sẽ đối chiếu thông tin cá nhân với dữ liệu trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về xuất nhập cảnh. Riêng đối với trường hợp cấp hộ chiếu có gắn chip điện tử lần đầu, việc chụp ảnh và lấy vân tay là bắt buộc nếu bạn đến trực tiếp nộp hồ sơ.

Bước 3: Nộp lệ phí theo quy định, sau đó nhận giấy hẹn trả kết quả.

Theo Điều 15 của Nghị định 94/2015, bạn có thể lựa chọn một trong các hình thức sau để nộp hồ sơ và nhận hộ chiếu:

• Trực tiếp đến nộp và nhận kết quả tại Phòng Quản lý xuất nhập cảnh Công an cấp tỉnh, thành phố nơi bạn thường trú hoặc tạm trú.

• Gửi hồ sơ qua bưu điện đến cơ quan chức năng tương ứng và yêu cầu nhận kết quả qua đường bưu điện. Hình thức này được thực hiện theo quy định của Bộ Công an phối hợp với Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam.

• Nhờ tổ chức, doanh nghiệp, cơ quan có tư cách pháp nhân nộp hộ và nhận hộ chiếu thay tại cơ quan quản lý xuất nhập cảnh địa phương hoặc tại Cục Quản lý xuất nhập cảnh – Bộ Công an. Việc ủy quyền này phải tuân theo các quy định hiện hành do Bộ Công an ban hành.

Trong trường hợp không đủ điều kiện để cấp hộ chiếu, cơ quan chức năng sẽ có văn bản trả lời chính thức và nêu rõ lý do từ chối.

Cách làm hộ chiếu online đơn giản và dễ thực hiện

Bước 1: Truy cập và đăng nhập vào Cổng dịch vụ công trực tuyến của Bộ Công an tại địa chỉ https://dichvucong.bocongan.gov.vn. Trên giao diện trang web, nhấn vào “Đăng nhập” và lựa chọn mục “Tài khoản cấp bởi Cổng dịch vụ công quốc gia” hoặc “Tài khoản định danh điện tử do Bộ Công an cấp”. Nhập Số định danh cá nhân cùng Mật khẩu hoặc đăng nhập bằng cách quét mã QR bằng ứng dụng VNeID.

Lưu ý:

• Nếu đăng nhập bằng mật khẩu và số định danh, bạn sẽ nhận được một mã OTP qua số điện thoại đã đăng ký VNeID. Nhập mã này để hoàn tất bước đăng nhập.

• Khi dùng mã QR để đăng nhập, tài khoản VNeID trên ứng dụng sẽ tự động đăng xuất.

Bước 2: Chọn biểu tượng ba gạch và nhấn vào mục “Nộp hồ sơ trực tuyến”. Lựa chọn Cơ quan giải quyết là Công an tỉnh/thành phố nơi bạn đăng ký thường trú. Bấm “Đồng ý và tiếp tục” để sang bước tiếp theo.

Bước 3: Điền và khai báo đầy đủ các thông tin đăng ký cấp hộ chiếu trực tuyến

Sau đó:

• Chọn loại hộ chiếu cần cấp có gắn chip điện tử hoặc không.

• Lựa chọn phương thức nhận kết quả:

  • Nhận trực tiếp tại nơi tiếp nhận hồ sơ

  • Hoặc nhận qua đường bưu điện (cung cấp địa chỉ nhận và tự thanh toán phí chuyển phát).

• Cuối cùng, bấm “Đồng ý và tiếp tục” để chuyển sang bước thanh toán.

Bước 4: Thanh toán lệ phí, sau khi thanh toán xong, bạn có thể theo dõi tình trạng hồ sơ của mình ngay tại nhà bằng cách tra cứu trực tuyến trên Cổng dịch vụ Công của Bộ Công an.

> Bài viết liên quan: 3 Cách Tra Cứu Hộ Chiếu Online Nhanh Chóng Và Đơn Giản

Lưu ý:

• Khi đăng ký hộ chiếu online, không có giấy hẹn, nhưng bạn hoàn toàn có thể tra cứu tiến độ xét duyệt hộ chiếu để đảm bảo hồ sơ đã hợp lệ và bổ sung kịp thời nếu có yêu cầu.

• Hãy làm theo hướng dẫn tại chuyên mục “Tra cứu hộ chiếu online” để đảm bảo bạn luôn nắm rõ tình trạng xử lý hồ sơ.

Một số điều quan trọng cần ghi nhớ khi làm hộ chiếu tại Việt Nam

Để quá trình làm hộ chiếu diễn ra thuận lợi và hạn chế tối đa những rắc rối không mong muốn, bạn cần lưu ý một số điểm sau đây:

• Theo quy định của Bộ luật Dân sự, các trường hợp như người mất năng lực hành vi dân sự, người gặp khó khăn trong việc nhận thức hoặc làm chủ hành vi, cũng như người chưa đủ 14 tuổi, không thể tự mình thực hiện đầy đủ quyền và nghĩa vụ công dân. Do đó, việc làm hộ chiếu phải được thực hiện bởi người đại diện hợp pháp.
• Trẻ em dưới 9 tuổi có thể lựa chọn làm hộ chiếu riêng hoặc làm chung với bố mẹ tùy theo nhu cầu và hoàn cảnh cụ thể.
• Khi kê khai thông tin trong đơn đề nghị cấp hộ chiếu, bạn cần đảm bảo tất cả nội dung đều trung thực và chính xác. Đồng thời, ảnh dán trên tờ khai phải được đóng dấu giáp lai theo đúng quy định.
• Trong trường hợp hộ chiếu phổ thông đã bị hủy giá trị do khai báo mất tại Việt Nam, nhưng sau đó tìm lại được và hộ chiếu vẫn còn nguyên vẹn, kèm theo thị thực của nước ngoài còn hiệu lực, thì hồ sơ có thể được xem xét để phục hồi giá trị sử dụng.
• Mỗi loại hộ chiếu sẽ được giải quyết bởi cơ quan có thẩm quyền riêng. Vì vậy, bạn nên tìm hiểu kỹ cơ quan tiếp nhận phù hợp với loại hộ chiếu của mình để tránh mất thời gian và công sức.

Qua bài viết trên, khi bạn đã nắm rõ hộ chiếu là gì cùng các bước cần thiết để làm hộ chiếu tại Việt Nam, việc chuẩn bị cho những hành trình khám phá thế giới không còn là điều quá xa vời. Trong trường hợp bạn còn bất kỳ câu hỏi nào, đừng ngần ngại liên hệ với đội ngũ tư vấn chuyên nghiệp của Việt Long VID để được hỗ trợ nhanh chóng và chính xác.

• Địa chỉ: Số 385/2A Nguyễn Chí Thanh, tổ 67, khu 7, Phường Tương Bình Hiệp, Thành phố Thủ Dầu Một, Tỉnh Bình Dương
• Hotline: 0911882040
• Email: vietlongvid@gmail.com