Cách Xử Lý Tranh Chấp Về Tên Doanh Nghiệp Và Một Số Lưu Ý

Việc chọn tên doanh nghiệp là bước quan trọng, ảnh hưởng đến thương hiệu và sự phát triển lâu dài. Tuy nhiên, tranh chấp về tên có thể phát sinh do trùng lặp hoặc nhầm lẫn, gây ảnh hưởng đến uy tín và tiềm ẩn rủi ro pháp lý. Do đó, việc hiểu rõ cách xử lý tranh chấp về tên doanh nghiệp là cần thiết để tránh các vấn đề không mong muốn.

Căn cứ pháp lý

Luật Sở hữu trí tuệ 2005, cùng với các sửa đổi, bổ sung vào năm 2009 và 2019, xác định rõ quyền sở hữu đối với tên thương mại và quy trình giải quyết các tranh chấp phát sinh.
Nghị định 103/2006/NĐ-CP cung cấp hướng dẫn chi tiết về việc xử lý các vi phạm hành chính trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ, trong đó có tên thương mại.
Bộ luật Dân sự 2015 quy định các điều khoản liên quan đến việc bồi thường thiệt hại khi có tranh chấp về tên thương mại giữa các bên.

Các trường hợp trùng tên doanh nghiệp theo quy định

Theo Điều 42 của Luật Doanh nghiệp, các trường hợp sau đây được coi là tên doanh nghiệp bị trùng:

Tên tiếng Việt của doanh nghiệp hoàn toàn giống với tên tiếng Việt của doanh nghiệp khác đã được đăng ký.
Tên tiếng Việt của doanh nghiệp có phát âm tương tự như tên tiếng Việt của một doanh nghiệp đã đăng ký.
Tên viết tắt của doanh nghiệp giống hệt với tên của một doanh nghiệp khác đã đăng ký.
Tên tiếng nước ngoài của doanh nghiệp hoàn toàn trùng với tên tiếng nước ngoài của doanh nghiệp đã đăng ký trước đó.
Tên doanh nghiệp chỉ khác biệt bởi các ký tự như số tự nhiên, số thứ tự hoặc ký hiệu so với tên của một doanh nghiệp khác đã đăng ký.
Tên doanh nghiệp chỉ khác nhau ở một số từ bổ sung như “tân” hay “mới” ở đầu hoặc cuối, trong khi phần còn lại hoàn toàn giống với tên doanh nghiệp khác đã đăng ký.
Tên doanh nghiệp chỉ khác nhau bằng các cụm từ như “miền Bắc”, “miền Nam”, “miền Trung”, “miền Tây”, “miền Đông”, nhưng phần còn lại giống hệt với tên của doanh nghiệp đã đăng ký.

Lưu ý: Một doanh nghiệp có thể sử dụng tên trùng với những quy định trên nếu là công ty con, chi nhánh hoặc văn phòng khu vực của doanh nghiệp đã đăng ký.

Nguyên nhân phổ biến dẫn đến việc trùng tên công ty

Tranh chấp liên quan đến tên doanh nghiệp không phải là hiện tượng hiếm gặp, không chỉ riêng ở Việt Nam mà còn tại nhiều quốc gia khác. Có thể kể đến một số nguyên nhân chính như:

Do sự bất cẩn trong quá trình đăng ký, dẫn đến việc không nhận ra tên doanh nghiệp đã bị trùng lặp.
Một số doanh nghiệp cố tình sử dụng tên giống với các thương hiệu khác để tận dụng sự nhầm lẫn, làm tăng độ nhận diện.
Việc thay đổi địa giới hành chính cũng có thể gây ra tình trạng trùng tên, chẳng hạn như khi một thành phố mở rộng, dẫn đến việc hàng trăm doanh nghiệp bị ảnh hưởng.
Hơn nữa, những quy định pháp lý còn thiếu rõ ràng và chưa đủ mạnh mẽ để ngăn chặn tình trạng này, tạo cơ hội cho những tranh chấp xảy ra.

Cách xử lý tranh chấp về tên doanh nghiệp theo quy định pháp luật

Vấn đề xử lý tranh chấp về tên doanh nghiệp có thể phát sinh khi tên doanh nghiệp mới đăng ký trùng hoặc gây nhầm lẫn với tên doanh nghiệp đã tồn tại có thể xử lý như sau:

Thương lượng đổi tên: Doanh nghiệp có thể thương lượng với bên doanh nghiệp đã đăng ký tên trước đó để giải quyết tranh chấp và đổi tên.
Bổ sung tên địa phương: Một cách để phân biệt tên doanh nghiệp là thêm tên địa danh nơi đặt trụ sở chính, nhưng phải đảm bảo không vi phạm quy định về sở hữu trí tuệ.
Xử lý theo pháp luật sở hữu trí tuệ: Nếu không đạt được thỏa thuận, tranh chấp sẽ được giải quyết theo các quy định của pháp luật về quyền sở hữu trí tuệ.
Yêu cầu đổi tên từ cơ quan đăng ký kinh doanh: Nếu Phòng Đăng ký kinh doanh cấp tỉnh phát hiện tên doanh nghiệp trùng, doanh nghiệp sẽ phải thực hiện việc đổi tên.
Thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp: Trong trường hợp nghiêm trọng, doanh nghiệp có thể bị thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp.
Xử lý hình sự: Nếu doanh nghiệp không thực hiện quyết định đổi tên từ Tòa án, có thể bị xử lý hình sự.

Cách báo cáo trường hợp tên doanh nghiệp xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp

Trong trường hợp tên doanh nghiệp có dấu hiệu vi phạm quyền sở hữu công nghiệp, như sử dụng trái phép tên thương mại, nhãn hiệu hoặc chỉ dẫn địa lý đã được bảo hộ, doanh nghiệp buộc phải điều chỉnh lại tên gọi của mình, trừ khi đã được sự đồng ý rõ ràng từ chủ sở hữu hợp pháp của các quyền đó. Trước khi đặt tên, cá nhân, tổ chức nên tra cứu kỹ cơ sở dữ liệu về nhãn hiệu và chỉ dẫn địa lý do cơ quan có thẩm quyền công bố để tránh xung đột pháp lý.

Quy trình xử lý tranh chấp về tên doanh nghiệp gồm các bước sau:

Yêu cầu doanh nghiệp vi phạm thực hiện thay đổi tên: Khi có căn cứ cho thấy tên doanh nghiệp xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp, doanh nghiệp đó phải tự chịu trách nhiệm và tiến hành thủ tục đổi tên theo quy định pháp luật.
Chủ thể quyền sở hữu gửi văn bản yêu cầu: Người bị xâm phạm quyền có thể gửi đơn đề nghị đến Phòng Đăng ký kinh doanh, kèm theo các tài liệu như văn bản xác nhận hành vi xâm phạm, giấy chứng nhận quyền sở hữu công nghiệp (như nhãn hiệu, chỉ dẫn địa lý) hoặc hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng (nếu có).
Phòng Đăng ký kinh doanh xử lý yêu cầu: Trong vòng 10 ngày làm việc kể từ khi nhận đủ hồ sơ hợp lệ, cơ quan đăng ký ra thông báo yêu cầu doanh nghiệp vi phạm phải điều chỉnh tên trong thời hạn 2 tháng. Nếu quá thời hạn mà doanh nghiệp không thực hiện, hồ sơ sẽ được chuyển đến cơ quan chức năng để xử lý theo quy định của Luật Sở hữu trí tuệ.
Áp dụng biện pháp xử phạt nếu không tuân thủ: Nếu doanh nghiệp không chấp hành quyết định xử lý vi phạm hành chính, cơ quan chức năng sẽ yêu cầu doanh nghiệp báo cáo theo Luật Doanh nghiệp. Trường hợp tiếp tục không tuân thủ, Phòng Đăng ký kinh doanh có quyền thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp.
Sau cùng, Phòng Đăng ký kinh doanh có trách nhiệm thông báo kết quả xử lý cho bên bị xâm phạm theo đúng quy định tại Nghị định 01/2021/NĐ-CP. Đây là quy trình đảm bảo tính minh bạch, công bằng và bảo vệ quyền lợi chính đáng của các chủ thể quyền sở hữu công nghiệp.

Các tiêu chí cần xem xét trong tranh chấp tên thương hiệu

Khi xảy ra tranh chấp liên quan đến tên doanh nghiệp, cơ quan chức năng thường xem xét một số tiêu chí quan trọng để đưa ra hướng xử lý phù hợp.

Thời điểm đăng ký tên doanh nghiệp là yếu tố then chốt, bên đăng ký sớm hơn thường có cơ sở pháp lý vững chắc hơn.
Quá trình sử dụng thực tế của tên doanh nghiệp cũng được đánh giá – nếu tên đó đã được sử dụng lâu dài và gắn liền với hoạt động kinh doanh ổn định, đây sẽ là lợi thế lớn trong quá trình bảo vệ quyền lợi.
Yếu tố khả năng gây nhầm lẫn đối với người tiêu dùng giữa hai tên doanh nghiệp cũng sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả xử lý tranh chấp về tên doanh nghiệp.

Một số lưu ý quan trọng trong việc xử lý tranh chấp về tên doanh nghiệp

Để xử lý tranh chấp về tên doanh nghiệp hiệu quả, trước hết các đơn vị cần:

Hiểu rõ quyền và nghĩa vụ pháp lý: Doanh nghiệp cần nắm vững các quy định liên quan đến quyền sở hữu tên thương mại để có cơ sở bảo vệ quyền lợi chính đáng khi xảy ra tranh chấp.
Chuẩn bị tài liệu pháp lý cần thiết: Các giấy tờ như giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, tài liệu chứng minh quá trình sử dụng tên thương mại, bằng chứng hành vi vi phạm từ đối phương cần được chuẩn bị đầy đủ.
Ưu tiên giải quyết bằng thương lượng: Trước khi đưa tranh chấp ra cơ quan có thẩm quyền, nên thử thương lượng để tìm giải pháp hoà giải, tiết kiệm thời gian và chi phí cho cả hai bên.
Tìm kiếm sự hỗ trợ pháp lý chuyên sâu: Nếu thiếu kinh nghiệm trong việc xử lý tranh chấp về tên doanh nghiệp, bạn nên nhờ đến Dịch vụ tư vấn pháp lý doanh nghiệp tại Việt Long VID, chúng tôi tự hào là đơn vị chuyên về tư vấn pháp lý và sở hữu trí tuệ, đảm bảo quy trình thực hiện đúng pháp luật và hiệu quả.

Tranh chấp về tên doanh nghiệp không chỉ gây ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh mà còn tiềm ẩn nhiều rủi ro pháp lý nếu không được xử lý đúng cách. Qua bài viết trên, hy vọng bạn đã có thêm cái nhìn rõ ràng hơn về cách xử lý tranh chấp về tên doanh nghiệp cũng như bảo vệ quyền lợi cho doanh nghiệp của mình. Nếu cần tư vấn chuyên sâu hoặc hỗ trợ giải quyết tranh chấp, hãy liên hệ Việt Long VID ngay hôm nay, chúng tôi luôn sẵn sàng đồng hành cùng quý doanh nghiệp.